Het is najaar in Malawi en de regentijd staat voor de deur. André zit voor 3 dagen op training in Lilongwe. Hij werkt als vrijwilliger voor VSO (Volunteers Services Overseas) mee aan een internationaal project genaamd ‘Unlocking Talent’ (www.unlockingtalent.org). Een super leuk project waarbij op 53 lagere scholen in Malawi een apart klaslokaal is gebouwd. Op dit lokaal zijn 1 solarpanel en 4 batterijen aangesloten voor de stroomvoorziening. Verder krijgt iedere school 30 Ipads met een speciaal ontwikkelde leer-applicatie. Kinderen in de leeftijd van 5 tot en met 9 jaar, leren in hun eigen taal spelenderwijs, effectief lezen en rekenen.

Ook onze FloJa kinderen worden binnenkort op ‘Unlocking Talent’ aangesloten. Een mooie win-win noemen we dat. En nu André getraint is om leraren van de lagere school te instrueren kunnen straks ook onze FloJa docenten opgeleid worden.

André is vanmorgen vroeg naar Lilongwe vertrokken. Het is woensdagmiddag 23 november en ik zit in de namiddag op mijn veranda in gesprek met een docente over het laten laseren van mijn ogen. Toch best een stoer verhaal, over een kleine medische ingreep in 2010. Een ingreep waar ik nog steeds ontzettend blij mee ben.

De docente zit met verbazing en ongeloof te luisteren. Zij komt me zojuist vertellen dat ze een brilletje zal moeten dragen om van haar hoofdpijn klachten af te komen. Een bril in Malawi is al lastig genoeg. Hoe gaan we dat oplossen?

Halverwege mijn betoog over de napijnen van de laser ingreep, loopt Edmond (onze manager) ons pad op. Ogenschijnlijk onbewogen maar in zijn ogen staat paniek: ‘ Ik heb slecht nieuws….’

Eén van onze FloJa kinderen, Prosper Lwanda, is vanmiddag verdronken in het Malawi meer.
Kinderenstemmen schallend over het water, spelend, spetterend, wassend. Van de rotsen duikend en elkaar gillend onder water trekkend. Het is zo’n typerend beeld van Malawi. Een prachtig, aandoenlijk plaatje van kinderen die zich blij en makkelijk bewegen in het warme water. Piemel-naakte, zwarte kinderlijfjes onbeschaamd en gierend plonsend. Zo vol leven en plezier.

Vaak nemen daarnaast de vrouwen en/of mannen eveneens een bad of wassen ze hun kleren. Mannen en vrouwen zitten gescheiden bij het meer, ieder op zijn eigen spot. ’s Morgens en ‘s middags is het langs de waterkant één grote ontmoetingsplaats. Alleen deze middag niet….

Ook Prosper had zichzelf vandaag de verkoeling van het water beloofd. Zoals iedere dag. Er is geen douche of stromend water in zijn huis. Hij woont 200 meter van het meer. Deze middag gaat hij na schooltijd spelen met zijn vriendjes. Zoals iedere dag. Allemaal piepjong en onwetend. Alleen deze middag niet….

Prosper is net 4 jaar, hij kan nog niet zwemmen en verdrinkt. Zijn moeder vindt hem pas laat in de middag.

De begrafenis is gelijk de volgende ochtend al. We sluiten vandaag de school. Nietsvermoedende kinderen die altijd vroeg naar school komen, worden vandaag onverrichter zaken weer naar huis gestuurd. Alle leraren en personeel verzamelen op het FloJa terrein bij de keuken. We drinken thee en ontbijten met afrikaanse cake. Er hangt een bedrukte stemming. Prospers juf, Nitha, zit met dikke ogen, nietszeggend te staren naar het zakje thee in haar groene plastic mok. Juf Linda, snuit haar neus in haar doek en zelfs meester Samuel leunt vandaag zwijgend achterover.

We vertrekken direct na het ontbijt met 18 personeelsleden, op en over elkaar gevouwen in onze 4 wheel-drive Toyota. Het is echt niet ver, slechts 3 kilometer. Maar de zak mais van 50 kg, die we meebrengen voor de familie van Prosper, is te zwaar om te zeulen.

Tot drie uur die middag zijn we aanwezig op de begrafenis en rouwen we mee. Vol ontzag en medeleven kijk ik mee in het leven van de gebroken ouders, de gemeenschap en ons personeel. Ik doe zelfs, slikkend tegen mijn tranen en met knikkende knieën, een woordje. Met speechen in deze cultuur kun je je respect tonen. Prosper was écht een mooi ventje. Dat zijn ze natuurlijk allemaal, maar hij was bijvoorbeeld zoals maar weinig andere kinderen in het begin, totaal niet bang voor mijn witte huid. Hij was nieuwsgierig, gretig, onderzoekend en speels. En hij was veelbelovend en talentvol. En met Prosper zijn we een prachtig en lief mini-mensje verloren. Een kind wat een toekomst verdiende….. Maar zo is het leven hier in Malawi; confronterend en bikkelhard!

De dag na de begrafenis, komt iedereen weer naar school. De draad van het leven wordt gewoon ook weer vol vertrouwen opgepakt. Want ook dát is Malawi; leven bij de dag.

Maar we gaan niet verder voordat we samen met personeel en alle kinderen een passende ceremonie houden. Om te vieren dat we Prosper kennen en nooit zullen vergeten. De kleintjes op het voetbalveld zijn zichtbaar aangeslagen van meester Sams verhaal. Hij vertelt waarom Prosper vandaag niet op school zal komen.

In alle klassen hangt een foto van Prosper en er staat een kaars in een pot. Er wordt verteld over geboren worden en sterven, voor zover dat valt uit te leggen. Er wordt verteld over respectvol afscheid nemen en mooie herinneringen koesteren. In iedere klas steekt één van Prosper’s vriendjes een kaars aan. Daarna lopen alle kinderen één voor één langs de foto met de kaars. Na een kleine buiging leggen ze een eigen gekozen (van FloJa geleend) speelgoedje op het blad. Voor Prosper, om ergens daarboven fijn te kunnen spelen. ’Dag lieve Prosper…..’

Prosper leeft symbolisch voort. Want vier weken geleden, de laatste week van oktober, hadden we de jaarlijkse ‘boomplantdag’. Een themadag nog door Floor en Jan bedacht. Waar ieder kind heel plechtig een zakje vol zand schept en daar een boomzaadje in stopt.

Dit jaar hebben we met de 4 klassen een uitgebreide wandeling gemaakt in onze tuin. Samen zoeken naar volwassen bomen. Samen op zoek naar verschillende dieren die kunnen wonen in bomen. Zoeken naar soorten bladeren en bloemen. En samen praten, waarom bomen ook voor ons mensen belangrijk zijn. Dat we het hout van de bomen gebruiken om te koken of om er stenen voor de huizen mee te bakken.

En niet te vergeten geven ze ook de nodige schaduw, tegen die bloedhete Malawiaanse zon. Maar als je ze allemaal omhakt (bijvoorbeeld voor brandhout) ontstaan er in de regentijd vernietigende modderstromen.

Daarna hebben we samen bomen getekend en gekleurd. Bomen met regendruppels en verschillende diertjes….

Ook Prosper had die dag een zaadje gepland. Sinds woensdag 23 november geeft één van zijn vriendjes dit boompje iedere dag trouw water met een klein gietertje. Iets van Prosper leeft door in dit boompje en dat koesteren we. En dan straks eind februari, als alle boompjes groot genoeg zijn nemen de kinderen hun eigen boom trots mee naar huis. En dit bijzondere boompje van Prosper geven we aan zijn pappa, mamma en zusje….trots op Prosper!