Iemand vroeg mij afgelopen week of we ons al vervelen….nou dat dacht ik niet!

Believe me, never a dull moment in Malawi…

De dagen vliegen voorbij en rijgen zich aaneen in een rap tempo. En als je me vraagt wat er allemaal gebeurd kan ik het soms niet eens terug vertellen. Dan moet ik terugkijken in mijn dagboek of scrollen door mijn foto’s. En als vanzelf verschijnt er steeds een glimlach, om al die bijzondere momenten.

Plannen maken over wat je op een dag wilt doen, is hier totaal anders dan wat we in NL gewend waren. We leven meer bij het moment en bij de dag. Wat je in je hoofd had pakt gaande weg de dag eigenlijk altijd anders uit.

Zo waren we net lekker bezig om ons te verdiepen op de aanschaf van zonnepanelen. Op internet bekeken we wat daar allemaal voor nodig is toen op dat moment Edmond (manager) komt aanlopen. Eén van onze medewerkers is ziek.

Tja, uiteraard ook hier gebeurt dat. Alleen was het in dit geval Henry. In mijn vorige blog schreef ik over de begrafenis van zijn broer en Henry komt de laatste tijd wat aangeslagen over. Het kon in dit geval een griepje zijn maar er lijkt ook mentale component te zijn. Hij houdt geen eten binnen, wordt fysiek zwakker, toont geen vechtlust en knapt maar niet op. Dat kan een zorgelijke situatie worden. Zeker nu zijn weerstand slecht is, kan hij vatbaarder zijn voor cholera en dan zijn we verder van huis.

In NL ga je naar je huisarts. Die beoordeelt en schrijft een behandeling voor. En over het algemeen kun je wel op zijn/haar oordeel vertrouwen.

In Malawi ga je als burger naar een government clinic. Consult en behandeling zijn daar gratis. Maar als westerling heb ik nog geen hoge pet van op van deze klinieken. Al zijn ze misschien goed genoeg voor een eerste consult, wanneer het serieuzer wordt heb ik in ieder geval weinig vertrouwen in behandeling en diagnose. Het is er meestal stampvol, ongeorganiseerd, wat al snel kan vanuit NL perspectief en hygiëne aspecten lijkt men niet zo serieus te nemen.

Standaard testen ze eerst op malaria en is die uitslag negatief dan schrijven ze Panadol (soort pijnstiller) en een breed spectrum antibioticum voor…. Eén van de redenen is waarschijnlijk ook dat er geen andere medicijnen in huis zijn. Men gebruikt wat men krijgt aangeleverd, maar dat hoeft dus niet altijd te passen wat een patiënt nodig heeft

En ja….tussen de regels leest u het goed, daar vind ik wat van.

Uit voorzorg besluiten we om Henry naar  een private clinic  te brengen (St. Ann’s – 35 km van Ngara) Onze auto zit bomvol mensen.

Bij een ziekenhuisopname in Malawi gaat familie met een tas vol boodschappen mee om voor de zieke te koken en hem te verzorgen. Je krijgt een bed maar verder worden alleen de medische aspecten door het ziekenhuis verricht. De rest moet je zelf doen of worden door je familie geregeld.

We hadden geen idee hoe lang Henry zou moeten blijven en dus krijgt hij van ‘onze’ Edmond een boodschappentas mee. Ik verwonder me over de inhoud. We geven hem uit onze eigen voorraad een stuk zeep, een doos van ongeveer 4 kg rijst, 20 eieren in een zakje, verder 2 pakken houdbare melk, 2 bananen een witbrood en een door Floor en Jan achtergelaten blik babyvoeding vol proteïne mee. Een luxe reeks aan goederen voor de gemiddelde Malawiër maar je wilt toch het beste voor onze man. Na de intake en opname hebben we hem afgeleverd op een tweepersoons kamer, die er volgens onze maatstaven toch nog redelijk uitziet. Nadat hij was aangesloten op een infuus met antibiotica verlieten we het ziekenhuis. Broer en zus zouden de resterende dag en komende nacht, naast zijn bed op de grond zitten.

Gelukkig herstelt hij snel en de volgende dag kan Henry met zijn familie per minibusje, mee naar huis om verder aan te sterken.

Ondanks dat we hier zo maar een ruime dag mee gemoeid zijn, is het uitermate boeiend om de handelswijze te zien in het ziekenhuis en hoe eenvoudig ik als blanke vrouw, schermend met een verpleegkundige achtergrond, invloed uit kan oefenen op een opname.

Op het grasveld naast St. Ann’s Hospital zagen we ook cholera tenten. Deze speciaal ingerichte tenten staan nu alweer een paar dagen leeg. En van het hoofd gezondheidsdienst hoorden we dat de epidemie op zijn einde loopt en de cholera eindelijk onder controle is.

We hoopten dus ook op goed nieuws voor ouders en kinderen en dat we weer open konden.  Maar we kregen nog steeds uit voorzorg, een negatief advies. Ook van de village chiefs. Gevolg, nóg een week dicht (totaal 3,5 week!).

Eerlijkheidshalve moet ik bekennen dat het sluiten van de school me sommige momenten bijna tot wanhoop dreven. Zo stil en saai!! Wij en ook het personeel worden er sloom van. Wij zijn graag bezig en ook al vind je gemakkelijk andere bezigheden, het is op zijn minst frustrerend dat we ons niet bezig kunnen houden met de enige echte reden waarom we hier.

Maar eindelijk is het dan nu écht zover, we hebben groen licht en vanaf maandag 23 mei komen alle kinderen weer terug naar school. Yeahhhhhh!!!!

Inmiddels is het mei en het moment om onze jaarlijks voorraad maïs in te kopen. Ieder jaar rond deze tijd kopen we ongeveer 6000 kg maïs in. Gemiddeld gebruiken we 500 kg per maand om onze kinderen en personeel 2 maal daags van Nsima (maïspuree) te voorzien.

Iemand vroeg me laatst; ‘waar laat je een dergelijke hoeveelheid, gaat dat bv in weckpotten 🙂 of hoe werkt dat?’

Voor de trouwe FloJa volgers is dit natuurlijk gesneden koek. Floor en Jan hebben hier ongetwijfeld in hun nieuwsflitsen over geschreven. De trouwe fans mogen daarom gerust door scrollen. De anderen neem ik even mee, voor de ins en outs rondom maïs.

Eerst zal ik wat achtergrond informatie en perspectief schetsen.

Het nieuws en de journaals koppen bijna dagelijks dat de maïs oogst in het hele land extreem slecht is te noemen. Genoemde oorzaken El Nino, klimaatsverandering, maar ook slecht beleid van de overheid.

In Malawi regent het alleen tussen november en april, ongeveer 3 tot 4 maanden per jaar. Dit zijn dé maanden om maïs te laten groeien om dan in april / mei te kunnen oogsten. Men kent dan ook maar 1 oogst per jaar en het klimaat is te droog om de andere maanden ook maar iets te verbouwen. Wat op zich best bijzonder is voor een land met een enorm zoetwater meer van 700 km lang, over vrijwel de gehele lengte van het land. Maar laat ik hier vooral niet uitweiden over politieke kwesties en keuzes ten aanzien van irrigatie mogelijkheden.

Maïs (puree) is het voornaamste voedsel wat men hier eet. Dit noemen ze Nsima. De Nsima combineren ze met een beetje groente of als er geld is met vis of vlees. De maaltijd is een beetje vergelijkbaar met een Nederlands bord piepers met jus.

De meeste Malawiërs hebben een klein stukje grond en hier planten ze maïs voor eigen gebruik. Dat wat ze over houden zullen ze proberen te verkopen. Zodat met de opbrengst weer andere dingen betaald kunnen worden zoals zout, suiker, zeep, of schoolgeld.

Ruim 93% van de bevolking heeft geen baan in loondienst en tenzij ze een losse klus kunnen vinden verdienen ze geen geld.

Wanneer de maïs oogst mislukt, wat dit jaar het geval is, is er dus een tekort om het gezin van te laten eten. En omdat ze niets kunnen verkopen is er ook geen geld voor alternatieven. Zoals bijkopen van maïs van een buurman die misschien wel meer heeft.

De slechte oogst zorgt dus niet alleen voor honger, maar ook voor een gebrek aan inkomsten. Het effect is dus vanuit meerder invalshoeken gezien, desastreus en kan in het ergste geval lijden tot een hongersnood.

Maïs wordt veelal geoogst in april / mei. Men moet daar een heel jaar mee doen. De komende maanden kan men nog voort met het weinig geoogste eigen maïs, maar daarna begint de ellende.

Van de dreigende hongersnood zullen we pas later dit jaar iets gaan merken. Hoe verder het jaar vordert hoe moeilijker iedereen het gaat krijgen.

De enkeling die wel wat spaargeld achter de hand heeft, kan niets kopen. Er is een tekort op de markt omdat vrijwel niemand maïs over heeft. Speculanten met hun dikke portemonnee, kopen alles zo vroeg mogelijk op en zodra iedereen zijn eigen oogst heeft opgesoupeerd, worden de vroeg ingekochte zakken straks tegen exorbitante prijzen verkocht.

Dus ook hier hebben we te maken met oneerlijke en uit hebzucht gedreven, commerciële praktijken. De speculanten worden steeds beter van deze situatie en natuurlijk is de gemiddelde Malawiër de dupe….

Met dit alles in ons achterhoofd was het best spannend voor ons, om ons eigen proces van inkopen op te starten. Gaat het wel lukken, is er genoeg? Kunnen we het betalen? Hoe pakken we dat aan? Voor ons is het de eerste keer dus veel vragen en uitzoeken. En ook erg grappig om mee te maken….

Via ons netwerk (jawel we maken vrienden hier in Malawi 🙂 ) hebben we een jongeman benaderd, genaamd Willy. Willy gaat voor ons, tegen een eerlijke prijs, alle boeren in de wijde omgeving van Ngara langs om maïs te verzamelen.

Half mei kwam de eerste lading. Een klein vrachtwagentje vol zakken. Ik rekende eigenlijk op een nostalgische ossenkar, maar gelukkig had Willy de middelen om een bevriend vrachtwagenchauffeur te regelen.

De zakken worden uitgeladen en op een zeil leeggestort. Omdat iedere zak qua formaat verschillend is weten we nog niet precies het totaal aan maïskorrels is. Emmer voor emmer wordt de maïs van de ene naar de andere kant van het zeil geschept en bij iedere emmer die omgekeerd wordt gaat er door onze ‘chef rekenkundige dienst’ een maïskorrel in een bordje. Aan het eind worden alle maïskorrels van dit bordje geteld en betalen we het aantal emmers….heel effectief, efficiënt en Lean… 🙂

De maïs op het zeil blijft ongeveer een week in de openlucht liggen om te drogen. Iedere avond gaat het zeil erop en iedere ochtend er ook weer af.

Na een week is de maïs droog en scheppen we het in zakken. Die zaken naaien we met de hand dicht en daarna slaan we het op in onze schuur. En vlak voor gebruik brengen we de maïs naar een molen en malen we het tot meel.

Zo hebben we een voorraad voor het komende jaar.

Een flink klusje maar gezellig om met elkaar te doen. Je lacht en kletst een beetje en ondertussen werk je lekker door in een aangenaam zonnetje.

Ondanks dat hij wat sippig kijkt als ik vraag of het moeilijk was om aan maïs te komen is ook Willy blij met het extra geld wat hij hiermee verdiend. Misschien was dat juist een slim, commercieel trucje om mij te verleiden meer te betalen voor alle moeite die hij doet.

Gisteren is de tweede lading binnengekomen, dus met een beetje gelukt lijkt het allemaal te gaan lukken. En kunnen wij onze school de rest van het jaar weer voorzien van eten.

De extra tijd die we hadden toen de school dicht was, hebben we gestoken in een nieuw te starten project: Zonnepanelen. Andre heeft zich helemaal in de materie gevreten en met kundige hulpbronnen vanuit Nederland (dank Mart!) hebben we een betrouwbare en kwalitatieve keuze kunnen maken. Floor en Jan hebben vorig jaar nog de beginfase hiervan begeleid en hebben Cordaid bereid gevonden dit project te financieren. Nog voor eind mei zullen de eerste panelen worden afgeleverd. In mijn volgende blog hierover meer.

Tijd voor ontspanning was er gelukkig ook. We hebben de binnenkant van onze woonkamer een verfje kunnen geven zodat het weer iets meer eigen wordt. Bij tijd en wijlen maken we een wandelingetje langs het meer met de honden, drinken we een frisje drinken in het dorp of brengen we een bezoekje aan kapper Patrick. Andre heeft handelbaar haar en voor het gemak namen we uit Nederland de tondeuse mee. Lekker knippen en onafhankelijk van wie dan ook. Maar Patrick wist Andre te verleiden om plaats te nemen in de draaibare kappersstoel.

Naast dat het grappig was om mee te maken, was het voor herhaling vatbaar, hebben we er een vriend bij en de steunen we de lokale ondernemer om op een eerlijke manier zijn geld te verdienen.

Voor de Nederlandse vaders moeders met kinderen, die momenteel midden in het eindexamen proces zitten, hoorde ik afgelopen week nog een grappige anekdote.

Tijdens het dichtnaaien van de maïszakken hoorde ik Joyce (onze kok) vertellen over haar dochter Eliza. Eliza heeft afgelopen weken examen gedaan voor de Primairy School. Die periode van wachten is waarschijnlijk voor alle ouders universeel waar ook ter wereld, altijd weer een spannende tijd.

Ik vroeg Joyce wanneer ze de uitslag kreeg, waarop ze antwoordde…’over 2 weken begint het radio programma’. Ik dacht even dat ik haar niet goed begreep. Hoezo radio programma?? Nu blijkt dat alle geslaagden uit het hele land, bekend gemaakt worden via de landelijke radio….kortom de naam van je kind wordt gewoon opgelezen als het geslaagd is.

Later bleek uit de nuancering dat dit vooral (of alleen??) bij de Secundairy gebeurde. Hiervoor slagen helaas minder kinderen dus ben je met een paar dagen wel door de lijst met geslaagden heen. Maar het fenomeen zelf vond ik erg grappig.

Laten we met z’n allen hopen dat we over een paar jaar verrassend veel namen op de radio horen van FloJa kinderen…..