Op Facebook en via Whatsapp zien we prachtige plaatjes langskomen van zonovergoten vakantiebestemmingen, goedgevulde ijscoupes of knusse terrasjes van onze vrienden en kennissen. De Nederlandse zomer is in volle gang, met naar ik begrijp ‘best lekker weer’. Nu we vanuit Malawi letterlijk wat meer op afstand zitten, vallen zaken die voor ons ook altijd heel vanzelfsprekend waren ineens op: Meerdere malen per jaar een leuk reisje maken en het oer-Hollandse commentaar op het uitblijven van een zonnetje of dat gure windje wat maar aanhoudt. En dan ook nog van de één horen dat het zalig strandweer was met tropische temperaturen en de ander bijna letterlijk verzuipt in heftige regenbuien en overstromingen. Dan zijn er nog de zomer concerten op pleinen en poppodia en niet te vergeten de zeil-, paardrijd-, kinderkampen en bouwdorpen die allemaal bijdragen aan het ultieme vakantiegevoel. En dat alles allemaal tegelijk in dat ene kleine kikkerlandje.

Half juli, gelijk met Nederland is ook in Malawi de ‘zomervakantie’ begonnen. Alleen is de betekenis en invulling van ‘vakantie’ hier iets anders. Natuurlijk schijnt de zon iedere dag. Met een gemiddelde temperatuur van 24 graden op de buitenthermometer, vindt men het koud en soms schieten we tot onze eigen verbazing zelfs een fleece vest en lange broek aan. Wat went een lichaam toch snel aan een ander klimaat…..

De overheidsscholen (Primary en Secundairy) en universiteiten in Malawi zijn dicht. Kinderen van de zogenaamde ‘boarding schools’ (soort internaat ) komen terug naar het dorp waar hun ouders wonen. Maar van een idyllische vakantie bestemming en zomer activiteiten is geen enkele sprake. Het eten is nog steeds schaars en feitelijk kabbelt de dag voor zowel ouders en kinderen zoals altijd door. Middelen en mogelijkheden voor een uitje zijn er niet en er worden geen ‘Bob de Bouwer’ dorpen georganiseerd om de kinderen te vermaken. Hier gaan kinderen gewoon zoals iedere dag water halen en mee het land op of hangen rond het huis. En wonderlijk genoeg hoor je echt niemand klagen. Hoezo geen vakantie, “het weer valt tegen”, “ik wil een pannenkoek” of “we vervelen ons”….

FloJa blijft dit jaar een paar weken langer open tot 5 augustus. Eigenlijk gaan onze lessen altijd wel iets langer door. Maar omdat we dit jaar 3 weken in april gemist hebben, toen we dicht moesten door de cholera uitbraak, plakken we extra lessen aan dit schooljaar. Iedere dag schallen dus nog steeds de kinderstemmen om 7.00 uur en maken de buurtkinderen dankbaar gebruik van het speelgoed, de speeltoestellen of de trampoline.

We bereiden ons voor op de jaarafsluiting op 5 augustus, wat een gezellige en beetje speciale bijeenkomst moet worden. Met limonade, koekjes in de ochtend en vlees als extraatje bij de lunch. Al onze kinderen zijn uitgenodigd samen met hun ouders. Dat zijn de 88 die bij ons les krijgen, maar ook de ongeveer 100 kinderen die FloJa hebben verlaten en al enige tijd op de Primary zitten.

29 van de huidige kinderen die dit jaar bij ons les hadden, stromen uit en gaan voor het eerst naar de Primary. Ze zijn nu 6 jaar en zijn klaar voor de volgende stap. We hebben ze goed voorbereid met de extra middaglessen van meester Samuel en meester Sydney.

Ieder kwartaal scoren we onze eigen kinderen op 5 gebieden (fysiek, mentaal-cognitief, sociaal-emotioneel, moreel-spiritueel, taalbeheersing) om hun ontwikkeling te kunnen volgen. Iedere maand bespreken we incidenten en grijpen we in wanneer dat nodig is. Zo gaan we bij kinderen thuis langs als we problemen in de sociale omgeving vermoeden.

Naast een volle ‘rugzak’ met kennis over kleuren, vormen, weekdagen, de maanden van het jaar, Engels, geografie, rekenen en het alfabet krijgen ze voor de Primary een gloednieuw schooluniform, een schrift en pen en hun rapport mee. En, omdat we zo trots zijn op deze kinderen, hebben we een kleine ceremonie voorbereid. Eén voor één mogen ze, met een speciaal voor de gelegenheid zelf gemaakte hoed, naar voren komen om onder luid applaus hun rapport in ontvangst te nemen.

Het maken van de hoedjes gebeurde afgelopen vrijdagmiddag en was heerlijk om mee te maken. Vooraf hebben we ze in kleine groepjes verdeeld en werd er per groepje materiaal uitgedeeld. Ieder groepje had een begeleider en vooraf hebben we vooral moeten benadrukken dat ze alles moesten delen. Uitdelen van dingen vereist hier een ijzeren discipline. Want ze vechten elkaar bijna de tent uit om te zorgen dat ze niets te kort komen. Eigenlijk is dat wel begrijpelijk als je weet dat ze ook vrijwel niets hebben of krijgen. Maar die wilde gretigheid is voor ons westerlingen een vreemd, chaotisch en soms zelfs onhebbelijk en een onbegrijpelijk gebeuren. Ze mochten op gekleurd papier hun naam schrijven en met kleurpotloden en stickers de boel versieren. Onder luid gejuich werd daarna hoed voor hoed het papier rond gevouwen en met een nietje vastgezet. Trots op hun maaksel waren ze dan ook wel enigszins teleurgesteld dat ze de hoed niet direct mee naar huis mochten nemen, maar tot de afsluiting op 5 augustus op school bewaard zou blijven.

Ook ontvangen alle kinderen een heuse ‘schoolfoto’ die we de afgelopen weken hebben gemaakt en laten printen in Karonga. Bij het maken van foto’s is dezelfde discipline vereist. Dit om te voorkomen dat ze wild rennend elkaar omver stoten om gefotografeerd te worden. Nu ben ik misschien te onervaren met kinderen maar het was lachwekkend om ze op de gevoelige plaat vast te mogen leggen.

De meesten kids kijken met opgetrokken schouder, verlegen naar de camera en grijnzen liever naar hun vriendjes om zich heen. De lippen strak samen geknepen om te voorkomen dat de foto iets toont van de tandjes die door het wisselen aan de voorkant ontbreken. Een enkeling keek zo serieus en gespannen, daar hadden mijn ‘gekke bekken’ en pogingen om een glimlach te ontlokken totaal geen invloed op. En bij anderen lukte het mijzelf amper de camera stil te houden, omdat ik niet anders kon dan mee giechelen om hun slappe lach die maar niet wilde stoppen…

En die moppies moeten we gaan loslaten. We hebben ze zo goed als mogelijk met spel, aandacht, voeding en basiskennis voorbereid en klaar gestoomd voor de lagere school. De volgende stap in hun jonge leventje. We blijven ze uiteraard volgen. Want de eerste twee jaren van de Primary komen ze na school nog bijles volgen bij FloJa. Als het nodig is (zoals afgelopen jaar) voeden we ze bij met een maaltijd. En dan neemt meester Duke ze aan de hand en schaaft bij waar de Primary lessen nog moeizaam gaan.

Vorig jaar was er een vader die tegen ons advies, zijn zoon rijp genoeg vond voor de Primary. Bij ons was hij nog echt te speels en kon het tempo niet bijbenen. Helaas blijkt hij nu ver achter te blijven en krijgt onvoldoende op onvoldoende. Zo ontzettend jammer dat je al op zes jarige leeftijd steeds bevestigd wordt dat je niet goed genoeg bent en faalt.

Op de lagere school (Primary) is het lastig als ‘achterblijver’. De groepen zijn zeer groot (rond de 100 leerlingen) en het materiaal is matig. En de Primary docenten blinken ook al niet allemaal uit in tact, pedagogiek en didactiek. Nog los van de aandacht en tijd die ze voor kinderen hebben. We volgen vanuit FloJa onze kinderen namelijk nog steeds.

Vaak horen we dat de kinderen van FloJa het ‘beter’ doen dan de anderen. Dat ze zich als ‘leiders’ profileren en ‘voorop lopen’ qua kennis en sociale vaardigheden.

Dit jaar hebben we de resultaten van de hele Primary school in Ngara en Gumi verzameld. In een poging om harde feiten op tafel te krijgen en onze FloJa kinderen te kunnen vergelijken met anderen.

De resultaten zijn hoopgevend maar nog onvoldoende bewerkt om steekhoudende conclusies te kunnen trekken. We willen graag weten of onze FloJa kinderen behoren bij de besten van de klas; of ze gemiddeld betere cijfers halen voor bv Engels en Chichewa (Nationale taal) en weten of er meer of minder FloJa drop-outs zijn omdat ze bij ons een betere start hebben gehad? Kortom kunnen we echt iets zeggen over het effect van wat we bij FloJa Foundation doen.

We hebben net de resultaten opgehaald bij de omliggende scholen waar onze FloJa kinderen naar toe gaan. Zowel onze manager Edmond als André hebben foto’s gemaakt van alle eindresultaten op papier en verwerken die in een Excelbestand. Samen vergelijken ze met behulp van ingewikkelde formules de kinderen onderling. Daar filteren we de FloJa kinderen uit zodat we kunnen zien of er duidelijk onderscheid te maken is.

Dat het niet heel best gesteld is met de kwaliteit van het onderwijs in Malawi wordt ook op onze plaatselijke Primary in Ngara pijnlijk zichtbaar. Van de 11 docenten heeft de beste docent 10% van zijn resultaten fout berekend. De 2 slechtste docenten hebben 59% (!!) van de optellingen onjuist. Het trieste gevolg is dat 10 kinderen onterecht door gaan naar een volgende klas of dat een aantal het jaar over moeten doen wat echt niet nodig was als de telling correct was geweest …..

Dit soort schokkende conclusies dient wel in het juiste perspectief bekeken te worden. Veel van deze leraren komen onvoldoende voorbereid voor een veel te grote groep te staan. Ze krijgen geen begeleiding, ondersteuning en onvoldoende middelen en materialen. Maar zonder gelijk met een bestraffende vinger te wijzen, zien we wel kansen om de kwaliteit van het onderwijs te verhogen.

André en ik zijn begonnen aan inventarisatie gesprekken met de omgeving. Zoals ook het gesprek met de TA (Tradional Autority)  vorige maand over de drop-out cijfers van meisjes in Karonga district. We praten met andere ‘kleuterscholen’ in de omgeving, de Primary, Secondairy en Technical (beroepsonderwijs) schools. Nog puur op het vlak van onderzoek en een behoefte-inventarisatie. Waar liggen knelpunten of kansen? Wie willen er samenwerken en waar moeten we beginnen? Met als belangrijkste doel het gat tussen FloJa kinderen en andere kinderen te overbruggen en de kwaliteit van het onderwijs van peuter tot puber, in onze omgeving te verbeteren.

Dat vraagt tact en een aanpak met de bekende ‘handschoentjes’. Zeker voor ons nogal directe Noord-Hollanders. We laveren tussen de gretige verbeteraars en behoudende beïnvloeders van Ngara. Want we willen voorkomen dat wij als blanke weldoener het met onze arrogante eigengereidheid wel even komen vertellen en daarmee volledig de plank mis slaan. Voorkomen dat we iets introduceren wat niet geaccepteerd wordt en daarmee geen stand zal houden.

De tijd zal leren of dit de juiste aanpak is en waar we gaan uitkomen. Niet te vergeten zijn we pas 4 maanden in dit land. Wat we wel merken is dat het besef bij ons groeit dat hier mooie kansen liggen en we daarmee kunnen uitbouwen wat Floor en Jan met de FloJa Foundation gestart zijn: Betere kansen en een stevigere toekomst voor kinderen in het Noorden van Malawi.

Voor de smeuïgheid nog even een paar hilarische fotootjes van de varkens die we vorige maand verkocht hebben. Op 2 na zijn alle 8 biggen en moeder zeug de deur uit. Een zeer vermakelijk moment toen het 90 kg wegende varken werd opgehaald….op de fiets! Geniaal!

En over ‘Bob de Bouwer’ gesproken … er is knetter hard gewerkt aan het toilet- en was/kookgebouw bij het huis van meester Samuel. Buiten het feit dat alleen de deuren er nog in moeten, is het bouwen klaar. ‘Ons’ eerste bouwwerk sinds André en ik de scepter zwaaien én zonder de twee rechter handen van Jan. Best een beetje trots. Want het had echt wat voeten in de aarde voor alle afspraken door onderhandeld waren en daarna werden nageleefd. En als je dan denkt dat je alles op orde hebt komt de bouwer toch om meer geld vragen én nieuwe laarzen. Maar ach, alles is gelukt binnen de afgesproken tijd. De dorpsraad (lees blog juni 2016: Een wereld van verschil) kan tevreden een vinkje zetten over het nakomen van beloftes door de medewerkers en Mzungu’s (= blanken) bij FloJa.